Welkom bij Avonden Op Aarde, waar we samen met schrijvers, onderzoekers en makers op zoek gaan naar nieuwe manieren om naar onze omgeving én onze toekomst op aarde te kijken. In de eerste reeks nodigen schrijver Anne Broeksma, onderzoeker Maite van Gerwen en kunstenaar Maarten Bel je uit om anders te kijken naar onze niet zo geliefde buren: de rat.
Datum: 13 november, 11 december, 15 januari
Tijden: 19:00 - 21:30
Voor wie: volwassenen
Entree: Reguliere entreekosten + 5 euro toeslag
Tickets via de ticketshop.
Let op: alle avonden zijn los van elkaar te bezoeken en je koopt dus ook per avond een ticket.
Buren
Hét stadsdier van Utrecht is misschien wel de rat. Ze leven in onze muren, langs de grachten en in het riool. De meeste mensen zien ze als vieze indringers, terwijl ratten heel slim, nuttig en zelfs empathisch zijn!
Hoe leven we in de stad samen met de rat? Dat onderzoeken we tijdens vier Avonden Op Aarde met schrijver Anne Broeksma, dierwetenschapper Maite van Gerwen en kunstenaar Maarten Bel. Hun bijdragen worden deel van onze immersieve audiotentoonstelling Op Aarde, een groeiend verhaal over het klimaat en onze relatie met de aarde.
Tijdens de Avonden Op Aarde is de immersieve audiotentoonstelling Op Aarde uiteraard te bezoeken.
Programma
9 oktober - Avond #1: de opening
Tijdens deze openingsavond leest de Utrechtse schrijver Anne Broeksma het essay ‘Buren’ voor, een verhaal over samenleven met ratten wat ze speciaal voor Op Aarde schreef. Dierwetenschapper Maite van Gerwen van de Universiteit Utrecht geeft een minicollege en kunstenaar Maarten Bel presenteert De Grote Rattenquiz, want hoeveel weet jij écht over ratten? Doe mee en win de Vergulde Snorhaar!
13 november - Avond #2: met schrijver Anne Broeksma
De Utrechtse dichter en natuurjournalist Anne Broeksma schrijft over anders-dan-menselijke dieren en natuur. Voor Op Aarde schreef ze het essay ‘Buren’, over samenleven met ratten in de stad. Tijdens deze ontmoeting met Anne vertelt ze over haar werk en samenleven met ‘plaagdieren’ door de eeuwen heen. Ook doet ze momenteel onderzoek naar hoe we territorium delen met grote roofdieren in Europa, voor haar nieuwe boek. Eerder schreef ze al een boek over het schubdier, het meest gestroopte zoogdier op aarde.
11 december - Avond #3: met dierwetenschapper Maite van GerwenGeef de rat een stem. Maite van Gerwen is dierwetenschapper en onder andere werkzaam als mens-dierconflictbemiddelaar. Ooit aan een tafel gezeten waaraan een rat vertegenwoordigd was? Of zelf ooit een rat vetegenwoordigd? Nu is je kans! Maite nodigt je deze avond uit aan een dialoogtafel, waar ook de rat aanschuift. Want als een rat direct tot ons spreekt luisteren we opeens een stuk beter. Wat zijn de verlangens en angsten van ratten? Waarom doen ze wat ze doen?
15 januari - Avond #4: met kunstenaar Maarten Bel
Ga je mee op Ratten Expeditie? Kunstenaar Maarten Bel neemt je mee naar het park om daar op zoek te gaan naar de stadsrat. Maar al te vaak wordt de rat afgeschilderd als een ongewenste profiteur die nare ziektes verspreidt. Dat is niet helemaal terecht. Ratten zijn namelijk erg slim, sociaal, vindingrijk en succesvol. Zij lijken in veel opzichten op ons. Of je nu een knaagdierknuffelaar of een verstokte rattenhater bent, na deze expeditie is je kijk op ratten voor altijd veranderd!
Op Aarde
Deze avonden zijn onderdeel van de immersieve tentoonstelling Op Aarde van Sonnenborgh, die oproept tot een nieuw verhaal over ons leven op deze planeet. Niet met grootse heldendaden, maar door het verzamelen van stemmen, perspectieven en ervaringen die ons anders laten kijken en denken.
Anne Broeksma
Anne Broeksma (1987) woont in Utrecht en Brussel en schrijft poëzie, proza en essays. schreef jarenlang korte verhalen bij het Shortreads_ collectief en werkte ook veel in opdracht, bijvoorbeeld als stadsdichter bij het gilde in Utrecht (2017-2024) en voor de podcast Scheppingsdrift. In februari 2024 verscheen haar non-fictiedebuut 'Een verhaal met schubben', een zoektocht naar het schubdier: het vreemdste en meest bedreigde zoogdier op aarde. Ze schrijft artikelen en essays over natuur voor o.m. De Groene Amsterdammer, NRC en National Geographic en werkt momenteel aan een boek over samenleven met grote roofdieren in Europa.
Foto: Robert Oosterbroek
Maite van Gerwen
Maite van Gerwen is dierwetenschapper werkzaam als zelfstandig onderzoeker en adviseur en voor haar promotieonderzoek verbonden aan de Universiteit Utrecht. Ze zet zich in voor dierenwelzijn en mens-dierrelaties. Ze vind dat conflicten tussen mensen en dieren moeten waar mogelijk worden voorkomen of worden opgelost op een manier die goed is voor zowel mens als dier. Daarnaast werkt ze aan de ontwikkeling van een afwegingskader dat bijdraagt aan een diervriendelijkere omgang met ratten en muizen die als plaagdier worden gezien.
Maarten Bel
Maarten Bel (1987) is een multidisciplinaire kunstenaar met een sociaal en educatief gerichte praktijk. Vanuit zijn werkplek Het Belhuis ontwikkelt hij projecten op het snijvlak van kunst en educatie. Zijn werk wordt gekenmerkt door speelsheid, verwondering en een sterke betrokkenheid bij de wereld om hem heen. Met een fascinatie voor o.a. ratten ontwikkelde hij Ratterdam Tours en Expeditie Ratterdam, waarbij publiek met verrekijkers speurt naar ratten, terwijl Maarten vertelt over de relatie tussen mens en rat, in een poging het negatieve imago van het diertje te doorbreken.